تحلیل فضایی اثر فضای سبز شهری بر آلودگی هوا و مرگ‌ومیر تنفسی با استفاده از رگرسیون خطی در شهر مشهد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

گروه جغرافیا ، دانشکده ادبیات وعلوم انسانی، دانشگاه فردوسی ، مشهد، ایـران

چکیده

هدف:  هدف این پژوهش بررسی رابطه فضای سبز شهری بر آلودگی هوا و مرگ‌ومیر تنفسی در شهر مشهد با استفاده از رگرسیون خطی در سال ۱۳۹۷ است.
روش و داده:  روش مطالعه درپژوهش حاضر توصیفی- تحلیلی است که با استفاده از نرم افزار GISوTerrSet به بررسی رابطه بین متغیرها  پرداخته است. از این‌رو در گام اول پس از دریافت داده‌های غلظتی آلودگی هوا از ۲۳ ایستگاه پایش کنترل کیفیت هوا در شهر مشهد و اعمال تصحیحات لازم بر روی آن با روش درون‌یابی در نرم‌افزار GIS نحوه توزیع و پراکنش آلاینده‌ها در قالب نقشه تهیه شد در گام دوم آمار مربوط به مرگ‌ومیر براثر فوت تنفسی از سازمان فردوس‌های شهر مشهد دریافت شد و نقشه پراکندگی و تراکم مرگ‌ومیرهای تنفسی ترسیم شد. در نهایت نقشه‌های به‌دست‌آمده در نرم‌افزار TerrSet فراخوانی و با استفاده از گزینه رگرسیون خطی رابطه بین متغیرها اندازه‌گیری شدند.
یافته‌ها:  نتایج نشان داد که غلظت آلاینده دی اکسید نیتروژن به عنوان یکی از آلاینده های مهم در هوا، در شمال و شمال شرقی شهر مشهد و آلاینده مونواکسیدکربن در شمال ونواحی مرکزی و تراکم مرگ ومیر های تنفسی در شمال شرقی بیشتر از سایر نقاط بوده است. رابطه آلاینده های هوا و مرگ ومیر تنفسی با فضای سبز شهری با استفاده از رگرسیون خطی نیز بیانگر آن بود که متغیر فضای سبز با آلاینده دی‌اکسید نیتروژن از ضریب همبستگی ۰/۱۱-=R، آلاینده مونواکسید کربن از ضریب ۰/۰۳-=R و مرگ‌های تنفسی از ضریب همبستگی ۰/۰۴۶-=R برخوردار می باشد.
نتیجه‌گیری:  بر مبنای یافته‌های تحقیق می‌توان عنوان کرد که علی رغم ضرایب همبستگی پایین افزایش میزان فضای سبز شهری  منجر به کاهش میزان آلودگی هوا و تعداد مرگ‌ومیرهای تنفسی در شهر مشهد شده است.
نوآوری، کاربرد نتایج:  از مهم‌ترین جنبه‌‌های نوآورانه و کاربردی تحقیق می‌توان به بررسی توزیع فضایی مرگ ومیرهای تنفسی در سال ۱۳۹۷ درشهر مشهد و رابطه آن با فضاهای سبز شهری اشاره کرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Spatial analysis of the effect of urban green space on air pollution and respiratory mortality using linear regression in Mashhad

نویسندگان [English]

  • Mohammad Rahim Rahnama
  • marzieh sabouri
Department Geography, Faculty of Literature and Humanities , Ferdowsi University, Mashhad, Iran
چکیده [English]

Aim: nvestigating the relationship between urban green space on air pollution and respiratory mortality in Mashhad using linear regression was done in 2018.
Material & Method: The study method in the present research is descriptive-analytical, which investigated the relationship between variables using GIS and TerrSet software. Therefore, in the first step, after receiving air pollution concentration data from 23 air quality control monitoring stations in the city of Mashhad and applying the necessary corrections to it with the interpolation method in GIS software, the distribution and distribution of pollutants was prepared in the form of a map. In the second step, the statistics related to Mortality due to respiratory death was received from Ferdous organization of Mashhad city and the distribution and density map of respiratory deaths was drawn. Finally, the obtained maps were called in TerrSet software and the relationship between variables was measured using the linear regression option.
Finding: The results showed that the concentration of nitrogen dioxide in the north and northeast, carbon monoxide in the north and central areas, and the concentration of respiratory deaths in the northeast were higher than in other places. The relationship between air pollutants and respiratory mortality with urban green space using linear regression also indicated that the variable of green space with nitrogen dioxide has a correlation coefficient of 0.11, carbon monoxide has a coefficient of 0.03 and respiratory deaths has a coefficient of 0.046.
Conclusion: The results showed that despite the low correlation coefficients, the increase in urban green space has led to a decrease in air pollution and the number of respiratory deaths in Mashhad.
Innovation: Among the most important innovative and practical aspects of the research, we can mention the spatial distribution of respiratory deaths in Mashhad in 2017 and its relationship with urban green spaces.

کلیدواژه‌ها [English]

  • urban green space
  • linear regression
  • respiratory mortality
  • air pollution
  • Mashhad city

مراجع

بلوری، زهره. (1389). بررسی عملکرد شهرداری آمل در راستای تحقق توسعه پایدار شهری با تأکید بر حفظ و نگهداری فضای سبز، پایان‌نامه کارشناسی ارشد جغرافیا برنامه‌ریزی شهری، دانشکده ادبیات علوم‌انسانی دکتر علی شریعتی، دانشگاه فردوسی مشهد.
توانگر، معصومه. (1397). تحلیل نقش شهر با رویکرد تبارشناسی در شهر مشهد، پایان‌نامه کارشناسی ارشد جغرافیا برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه شهید چمران اهواز.
روستا، مجتبی. (1389). بررسی وضعیت حفظ و نگهداری فضای سبز (باغات) شهر جهرم در راستای توسعه پایدار، پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته جغرافیا برنامه‌ریزی شهری، دانشکده ادبیات و علوم‌انسانی دکتر علی شریعتی، دانشگاه فردوسی مشهد
سعید نیا، احمد. (1383)، فضای سبز شهری. جلد نهم، انتشارات سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور.
شاددل, ‌لیا, رهنما, ‌محمدرحیم, خوارزمی, ‌امیدعلی. (1396). تحلیل خودهمبستگی فضایی مرگ و میر بانوان و دسترسی به فضاهای سبز شهری ویتامین G در شهر مشهد. تحقیقات جغرافیایی126(32)،10-22

صابری فر،رستم (1401)، نقش بهره مندی از فضاهای شهری در ازدیاد تحرک و اثر آن در کاهش نرخ مرگ و میر(نمونه موردی پارک‌های شهری مشهد).13(51)،244-229

صبوری، مرضیه. (1401). تحلیل پراکنش فضای سبز شهری ونقش آن بر زیست پذیری در مشهد، پایان‌نامه کارشناسی ارشد جغرافیا برنامه‌ریزی شهری، دانشکده ادبیات علوم‌انسانی دکتر علی شریعتی، دانشگاه فردوسی مشهد.
Dai, A., Liu, C., Ji, Y., Sheng, Q., & Zhu, Z. (2023). Effect of different plant communities on NO2 in an urban road greenbelt in Nanjing, China. Scientific Reports, 13(1), 3424.‏ https://doi.org/10.3390/su15010156.
Hansel, N. N., McCormack, M. C., & Kim, V. (2016). The effects of air pollution and temperature on COPD. COPD: Journal of Chronic Obstructive Pulmonary Disease, 13(3), 372-379. https://doi.org/10.3109/15412555.2015.1089846.
Jaung, W., Carrasco, L. R., Shaikh, S. F. E. A., Tan, P. Y., & Richards, D. R. (2020). Temperature and air pollution reductions by urban green spaces are highly valued in a tropical city-state. Urban Forestry & Urban Greening, 55, 126827.‏ http://dx.doi.org/10.1016/j.ufug.2020.126827.
Ji, J. S., Zhu, A., Bai, C., Wu, C. D., Yan, L., Tang, S., ... & James, P. (2019). Residential greenness and mortality in oldest-old women and men in China: a longitudinal cohort study. The Lancet Planetary Health, 3(1), e17-e25.‏ https://doi.org/10.1016/S2542-5196(18)30264-X.
Meo, S. A., Almutairi, F. J., Abukhalaf, A. A., & Usmani, A. M. (2021). Effect of Green Space Environment on Air Pollutants PM2. 5, PM10, CO, O3, and Incidence and Mortality of SARS-CoV-2 in Highly Green and Less-Green Countries. International Journal of Environmental Research and Public Health, 18(24), 13151.‏ https://doi.org/10.3390/ijerph182413151.
Nieuwenhuijsen, M. J., Gascon, M., Martinez, D., Ponjoan, A., Blanch, J., Garcia-Gil, M. D. M., ... & Basagaña, X. (2018). Air pollution, noise, blue space, and green space and premature mortality in Barcelona: a mega cohort. International Journal of Environmental Research and Public Health, 15(11), 2405.‏ https://doi.org/10.3390/ijerph15112405.
Nieuwenhuijsen, M. J., Khreis, H., Triguero-Mas, M., Gascon, M., & Dadvand, P. (2017). Fifty shades of green. Epidemiology, 28(1), 63-71.‏ https://doi.org/10.1097/ede.0000000000000549.
Roscoe, C., Mackay, C., Gulliver, J., Hodgson, S., Cai, Y., Vineis, P., & Fecht, D. (2022). Associations of private residential gardens versus other greenspace types with cardiovascular and respiratory disease mortality: Observational evidence from UK Biobank. Environment International, 167, 107427.‏  
https://doi.org/10.1016/j.envint.2022.107427.
Saberi Far, R (2022), the role of benefiting from urban spaces in increasing mobility and its effect in reducing mortality rate (a case study of urban parks in Mashhad). 13(51), 229-244 [in Persian]
Santos, U. D. P., Arbex, M. A., Braga, A. L. F., Mizutani, R. F., Cançado, J. E. D., Terra-Filho, M., & Chatkin, J. M. (2021). Environmental air pollution: respiratory effects. Jornal Brasileiro de Pneumologia, 47.‏ https://doi.org/10.36416/1806-3756/e20200267.
Tawangar, M. (2018). Analyzing the role of the city with a genealogical approach in the city of Mashhad, master's thesis in urban planning geography, Shahid Chamran University of Ahvaz. [in Persian]
Villeneuve, P. J., Jerrett, M., Su, J. G., Burnett, R. T., Chen, H., Wheeler, A. J., & Goldberg, M. S. (2012). A cohort study relating urban green space with mortality in Ontario, Canada. Environmental research, 115, 51-58.‏ https://doi.org/10.1016/j.envres.2012.03.003.
Wang, D., Lau, K. K. L., Yu, R., Wong, S. Y., Kwok, T. T., & Woo, J. (2017). Neighbouring green space and mortality in community-dwelling elderly Hong Kong Chinese: a cohort study. BMJ open, 7(7), e015794. https://doi.org/10.1136/bmjopen-2016-015794.
Wilker, E. H., Wu, C. D., McNeely, E., Mostofsky, E., Spengler, J., Wellenius, G. A., & Mittleman, M. A. (2014). Green space and mortality following ischemic stroke. Environmental research, 133, 42-48.‏ https://doi.org/10.1016/j.envres.2014.05.005.
Wu, J., Liu, L., Wang, G., & Lu, J. (2016). One health in China. Infection ecology & epidemiology, 6(1), 33843. https://doi.org/10.3402/iee.v6.33843.
Zupancic, T., Bulthuis, M., & Westmacott, C. (2015). The impact of green space on heat and air pollution in urban communities. https://www.toronto.ca/legdocs/mmis/2015/hl/bgrd/backgroundfile-83422.pdf.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار