اصول اخلاقی انتشار مقاله

ملاحظات کلی

اصول اخلاقی و منشور اخلاق در تولید محصولات علمی اصولی تعریف شده بوده و در صورت عدم پایبندی نویسنده و نویسندگان، این نشریه هرگونه اقدام حقوقی ملی و بین‌المللی را حق خود می‌داند. ارسال مقاله توسط نویسنده به منزله دانستن و تبعیت از این حقوق می‌باشد. نویسنده و افراد  فعال در نشریه (سردبیر مجله، اعضای هیأت تحریریه، مدیرداخلی، ویراستار و ناشر) می‌بایست قوانین و منشور اخلاقی نشریه را قبول کرده و در آن به توافق رسیده باشند. منشور اخلاقی در COPE، راهنمای نویسندگان و عوامل فعال در نشریه است.

  • سرقت ادبی اشکال گوناگونی دارد، از «جا زدن» مقاله دیگری به عنوان مقاله خود، تا کپی کردن یا بازنویسی بخش‌های قابل توجهی از مقاله دیگری (بدون ذکر منبع)، تا ادعای نتایج تحقیقات انجام شده توسط دیگران. سرقت ادبی در تمام اشکال آن رفتاری غیراخلاقی و غیرقابل قبول است.

  • مقالات ارسالی باید در زمینه­ تخصصی فصلنامه و حاصل کار پژوهشی نویسنده یا نویسندگان باشد.

  • علاوه بر قرار گرفتن موضوع مقاله در زمینه تخصصی نشریه، مقالات یا بخشی از آن نباید در هیچ مجله‌ای در داخل یا خارج از کشور به طور هم ‌زمان در جریان داوری و یا چاپ باشد. مقالات ارائه شده به صورت خلاصه مقاله در کنگره‌ها، سمپوزیوم‌ها، سمینارهای داخلی و خارجی که چاپ و منتشر شده باشد، می‌تواند در قالب مقاله کامل ارائه شوند.

  • نشریه در رد یا قبول، ویرایش، تلخیص یا اصلاح مقاله­‌های دریافتی آزاد است.

  • اصلاح و خلاصه کردن مطالب با نظر نویسندگان انجام می‌شود و مسئولیت صحت محتوای مقالات به عهده نویسندگان است.

  • اصل مقاله‌های رد شده یا انصراف داده شده پس از شش ماه از آرشیو نشریه خارج خواهد شد و نشریه هیچ‌گونه مسئولیتی در قبال آن نخواهد داشت.

  • مقالات ارسالی نباید در هیچ نشریه دیگری به چاپ رسیده باشد، به همین دلیل تکمیل فرم‌ تعهدنامه نویسنده مبنی بر عدم ارسال مقاله برای سایر نشریات به منظور چاپ یا داوری، در زمان ثبت نام و ارسال مقاله الزامی است.

  • مقاله تالیف شده تا زمان انتشار به عنوان امانت نزد دفتر نشریه خواهد بود.

  • اطلاعات شخصی نویسندگان مقالات برای تمامی افرادی که به آن دسترسی دارند؛ مانند سردبیر، اعضای هیأت تحریریه و مدیر داخلی نشریه و سایر عوامل فعال (غیر از نویسنده مربوطه) مانند داوران، مشاوران، ویراستار و ناشر امانت‌دار کاملاً محرمانه بوده و در هر زمانی از آن محافظت می‌شود.

وظایف سردبیر

  • سردبیر یک مجله علمی به تنهایی و به طور مستقل مسئول تصمیم‌گیری در مورد این‌که کدام یک از مقالات ارسال شده به مجله باید منتشر شود، کار می‌کند. اعتبارسنجی کار موردنظر و اهمیت آن برای پژوهشگران و خوانندگان باید همواره در چنین تصمیماتی مدنظر قرار گیرد.
  • سردبیر مجله باید در جهت بهبود و ارتقاء کیفیت نشریه فعالانه تلاش کند.
  • بررسی مقالات از نظر همگام بودن با سیاست‌های هیئت تحریریه مجله و مقید بودن به قوانین تصویب شده از دیگر وظایف سردبیر محسوب می‌شود.
  • سردبیر باید مقاله‌ها را از نظر محتوای فکری آن‌ها بدون توجه به نژاد، جنسیت، گرایش جنسی، اعتقاد مذهبی، منشاء قومی، شهروندی یا فلسفه سیاسی نویسندگان ارزیابی کند.
  • سردبیر باید هنگام معرفی اعضای هیئت تحریریه، نیاز به نمایندگی مناسب، فراگیر و متنوع را در نظر بگیرد.
  • سردبیر و هر یک از اعضای هیئت تحریریه نباید هرگونه اطلاعاتی درباره مقاله ارائه شده را جز برای نویسنده مسئول، داوران، ویراستاران و ناشر فاش کند.
  • سردبیر باید از سیستم استاندارد ارسال الکترونیکی نشریه برای همه ارتباطات مجله استفاده کند.
  • سردبیر باید اطمینان حاصل کند که فرآیند داوری مقالات منصفانه، بی‌طرفانه و به موقع است.
  • مقالات پژوهشی معمولاً باید توسط حداقل دو داور خارجی و مستقل بررسی شوند و در صورت لزوم، سردبیر باید نظرات بیشتری را جویا شود.
  • سردبیر باید داورانی را انتخاب کند که تخصص مناسبی در زمینه مربوطه دارند.
  • سردبیر باید همه موارد افشای تضاد منافع بالقوه و پیشنهادات خود استنادی ارائه شده توسط داروان را بررسی کند.
  • سردبیر باید همراه با ناشر مکانیزم شفافی برای تجدیدنظرخواهی علیه تصمیمات تحریریه ایجاد کند.
  • سردبیر نباید سعی کند با افزایش مصنوعی معیارهای نشریه بر رتبه نشریه تأثیر بگذارد.
  • مطالب مقالات منتشر نشده نباید در تحقیقات خود سردبیر بدون رضایت صریح کتبی نویسنده استفاده شود.
  • سردبیر نباید در تصمیم‌گیری در مورد مقالاتی که توسط خود، اعضای خانواده یا همکارانش نوشته شده است یا مربوط به محصولات یا خدماتی است که به آن‌ها علاقه دارد، دخالت داشته باشد. به علاوه، تمام مقالات ارسالی باید تابع همه رویه‌های معمول مجله باشند.
  • در صورت مشاهده شواهد قانع‌کننده‌ مبنی بر سوء رفتار سردبیر باید سریعاً نسبت به تصحیح، پس‌گیری، یا هر اصلاح دیگری در مقاله اقدام کند.

وظایف نویسندگان

  • ارسال مقاله به سیستم نشان‌دهنده آن است که نویسنده اذعان دارد مقاله در هیچ مرجع دیگری انتشار نیافته است (مگر بخشی از پایان‌نامه و یا چکیده در نهادهای دانشگاهی). هم‌چنین تمامی نویسندگان از چاپ و جایگاهشان در مقاله مطلع و رضایتمند هستند.
  • نویسنده اصلی مقاله می‌بایست نسبت به وجود نام و اطلاعات تمامی نویسندگان و عدم وجود نامی غیر از نویسندگان مقاله اطمینان حاصل کند. هم‌چنین کلیه نویسندگان، مقاله را مطالعه و نسبت به ارائه آن به توافق رسیده باشند.
  • از نویسندگان انتظار می‌رود که فهرست و ترتیب نویسندگان را قبل از ارسال نسخه اولیه خود به دقت بررسی کرده و فهرست قطعی نویسندگان را در زمان ارسال اصلی ارائه دهند. تنها در شرایط استثنایی، سردبیر (به صلاحدید خود)، اضافه کردن، حذف یا تنظیم مجدد نویسندگان را پس از ارسال نسخه نهایی بررسی می‌کند و نویسنده باید چنین درخواستی را به وضوح و کتباً اعلام دارد. همه نویسندگان باید با هر گونه اضافه، حذف یا تنظیم مجدد موافقت کنند.
  • نویسندگان باید محدود به کسانی باشد که سهم قابل توجهی در مفهوم، طراحی، اجرا یا تفسیر مطالعه گزارش شده داشته‌اند. همه کسانی که مشارکت قابل توجهی داشته‌اند باید به عنوان نویسندگان مشترک ذکر شوند.
  • حقوق سایر اشخاص، از طریق ارجاع‌دهی کامل و درست رعایت شود.
  • ارجاع‌دهی شامل ذکر کلیه کتاب‌ها، نشریات و پایگاه‌های اینترنتی و سایر تحقیقات اشخاص در کتابنامه است.
  • در مواردی که افراد دیگری در برخی از جنبه‌های محتوایی مقاله شرکت کرده‌اند، باید در بخش قدردانی‌ها معرفی گردند.
  • ارائه همزمان یک مقاله به چند نشریه و یا مقالات منتشر شده و یا پذیرش شده به سایر نشریات خلاف قوانین است.
  • نویسندگان باید مقالات را به صورت علمی، منسجم و مطابق استاندارد نشریه آماده کنند.
  • روش به کار رفته در مقاله با دقت و عینی انجام گرفته و داده‌ها به صورت صحیح گزارش شوند.
  • نویسندگان باید گزارش دقیقی از کار انجام شده و همچنین بحثی عینی در مورد اهمیت آن ارائه دهند. داده‌های اساسی باید به طور دقیق در مقاله نشان داده شوند. اظهارات متقلبانه یا نادرست رفتاری غیراخلاقی است و غیرقابل قبول است.
  • نویسنده باید در صورت نیاز، داده‌های خام، مصاحبه‌ها و یا پرسشنامه‌ها و سایر ابزار به کار رفته در تحقیق را برای بررسی ویراستاری و یا مطابقت با الزامات داده‌های باز مجله ارائه و معرفی نمایند و هم‌چنین در صورت لزوم دسترسی عمومی به این داده‌ها (سازگار با بیانیه ALPSP-STM) را فراهم نموده و چنین داده‌هایی را برای سال‌های معقول پس از انتشار حفظ نمایند.
  • از ابراز موضوعات حساس و غیراخلاقی، سلیقه‌ای و شخصی، نژادی و مذهبی و اطلاعات جعلی و نادرست و ترجمه از آثار دیگران بدون ذکر منبع در مقاله خودداری شود.
  • هرگونه خطراتی که به واسطه تحقیق متوجه انسان‌ها و یا سایر موجودات می‌شود؛ می‌بایست به وضوح در مقاله ذکر شده باشد.
  • نویسندگان می‌بایست کلیه پشتیبان‌های مالی مقاله خود را نیز معرفی نمایند.
  • نویسنده هر زمانی که متوجه هرگونه خطا و بی‌دقتی در مقاله خود شوند باید نشریه را در جریان آن قرار داده، نسبت به اصلاح آن اقدام و یا مقاله را بازپس گیرد.

وظایف داوران

  • بررسی همتا به سردبیر در در بررسی کیفی، محتوایی و علمی مقالات در جهت انتشار مقاله کمک می کند و از طریق ارتباطات سردبیر با نویسنده نیز ممکن است به نویسنده در بهبود مقاله کمک کند.
  • داوری جزء ضروری ارتباطات علمی رسمی است و در قلب روش علمی قرار دارد. علاوه بر وظایف خاص مربوط به اخلاق که در زیر توضیح داده شده است، عموماً از داوران خواسته می‌شود که با نویسندگان و آثارشان به گونه‌ای رفتار کنند که دوست دارند با آن‌ها رفتار شود و آداب نقد خوب را رعایت کنند.
  • هر داور منتخبی که احساس می‌کند صلاحیت بررسی یک مقاله را ندارد یا می‌داند که بررسی سریع آن ممکن نیست، باید به سردبیر اطلاع دهد و از شرکت در فرآیند بررسی خودداری کند.
  • مقاله ارسال شده برای بررسی باید به عنوان سند محرمانه تلقی شود. داوران نباید بررسی یا اطلاعات مربوط به مقاله را با کسی به اشتراک بگذارند یا مستقیماً بدون اجازه سردبیر با نویسندگان تماس بگیرند.
  • مطالب مربوط به مقاله ارسالی نباید در تحقیقات خود داور بدون رضایت صریح کتبی نویسنده استفاده شود. اطلاعات یا ایده‌های ممتازی که از طریق بررسی همتایان به دست می‌آیند باید محرمانه نگه داشته شوند و برای منافع شخصی استفاده نشوند.
  • یک داور باید نسبت به مسائل اخلاقی احتمالی در مقاله هوشیار باشد و باید آن‌ها را به اطلاع سردبیر برساند، از جمله هرگونه شباهت یا هم‌پوشانی اساسی بین مقاله مورد بررسی و هر مقاله منتشر شده دیگری که داور از آن اطلاعات دارد. هر بیانیه‌ای مبنی بر این‌که یک مشاهده، اشتقاق یا استدلال قبلا گزارش شده است باید با استناد مربوطه همراه باشد.
  • اگر یک داور پیشنهاد می‌کند که نویسنده ارجاعاتی به کار داور (یا همکاران) داشته باشد، باید به دلایل علمی واقعی باشد و نه به منظور افزایش تعداد استنادات یا افزایش دیده شدن کار خود (یا همکاران).
  • داوری مقالات می‌بایست بر اساس مستندات علمی و استدلال کافی باشد و با وضوح و روشنی بیان شود و از اعلام نظر سلیقه‌ای و شخصی در داوری مقالات خودداری شود.
  • توجه به منابع استفاده شده در مقاله از دیگر وظایف داوران است، کلیه تحقیقات، موضوعات و نقل قول‌هایی که در مقاله استفاده شده است می‌بایست با ارجاع‌دهی کامل در کتابنامه همراه باشد.